.jpg){kind=small}
SÜT DİŞİ ÇÜRÜĞÜ
BU YAŞTA DİŞ Mİ ÇÜRÜR
Memorial Suadiye Tıp Merkezi Ağız, Diş ve Çene Hastalıkları Bölümü'nden Dt. Aslı Tapan süt dişi çürükleri hakkında bilgiler verdi. Süt dişlerinde çürük varsa “nasıl olsa süt dişidir değişecek, düşecek” gibi düşünceleri bir kenara bırakıp, dişleri tedavi ettirmek gerekiyor. Eğer süt dişi çürükse çiğneme yetersiz olacak çocuk sağlıklı beslenemeyecek ve gelişim geriliği görülecektir. Çürük ilerlerse süt dişi iltihaplanıp, çocuğu uykusuz huzursuz hale getirecektir. Ön süt dişi çürükleri görüntüyü bozup çocuğun konuşmasını zorlaştırır. Çürük diş, tedavi edilmezse komşu dişlere de çürük geçebilir. Daha ileriki dönemlerinde tedavi edilmeyen dişin intihabı nedeni ile yüzün o bölgesi şişer ve gerçek diş etkilenip birtakım bozukluklar oluşabilir. Erken süt dişi kaybı çocuğun kalıcı dişlerinde çapraşıklığa neden olabilir. Süt dişleri çıkarken ağrı ve şişlik olabilir Dişler hamileliğin ilk aylarından itibaren gelişmeye başlar. Gebelik dönemi anne adayı için önemli bir dönem olup annenin beslenmesi, ağız bakımı bu dönemde önem taşır. Süt dişi sürme döneminde çocuklarda hırçınlık, iştah kaybı, huzursuzluk görülebilir. Süt dişleri sürerken çocuklarda diş etlerinde kaşınma olduğundan çocuk eliyle veya eline geçen birtakım objelerle diş etlerini kaşır. Çocuğun tükürük miktarı artar, dişin geleceği bölgede yumuşak dokuda renk değişikliği, şişlik ve ağrı gözlenir. Çocuğunuzun süt dişi hala çıkmadıysa… Süt dişinin geç gelme nedenleri arasında ırsıyet, vitamin eksikliği özellikle D vitamin eksiklikleri hormonal bozukluklar, gebelikte annenin geçirdiği hastalıklar ve erken doğum sayılabilir. Süt dişleri hamilelik esnasında röntgen çekimi ve dişin geliş yerinde oluşan sürme kistleri nedeniyle de geç gelebilir. Vitamin eksikliği ve hormon bozuklukları sürekli dişlerin çıkmasını geciktirebilir Büyük azı dişi 6 yaşında çıkar. Çocuğun ağza gelen ilk kalıcı dişidir. Orta kesiciler 7 yaş, yan kesiciler 8 yaş, köpek dişleri 10 yaş, 1. küçük azı 9 yaş, 2.küçük azı dişi 11 yaş, 2. büyük azı 12 yaş. Süt dişinin erken çekimi sonucu oluşan yer kaybı, bölgedeki artı dişler ve sürme kistleri, vitamin eksiklikleri, hormonal bozukluklar sürekli dişlerin sürmesini geciktirebilir. Alttaki gerçek diş yokluğunda süt dişi zamanında düşmez, tedavi edilmeyen süt dişi de geç düşer. Bu gibi durumlarda diş hekiminize başvurmanız gerekmektedir. ÇOCUKLARDA AĞIZ VE DİŞ BAKIMI NASIL OLMALI? Süt dişlerinin çürümesi nasıl önlenir? Diş Hekimi Çağdaş Kışlaoğlu, çocukların süt dişlerini ve diş çürümelerini yavaşlatmak için alınabilecek önlemleri anlatıyor. Süt dişlerinin ağız sağlığı açısından önemi nedir? Süt dişleri doğumu takiben süren ve buluğ çağına kadar uzanan süreçte görev gören dişlerdir. Yapıları kalıcı dişlere göre biraz daha farklıdır. Çünkü vücudumuzda olan her şeyin bir görevi ve sistematiği olduğu gibi süt dişlerinin de vardır. Eğer süt dişleri zamanından erken çürür ve çekilirse yan dişler kayacak ve alttan gelen kalıcı dişlere yer olmayacağı için kalıcı dişler çapraşıklık oluşturarak ortodontik tedaviye ihtiyaç olacaktır. Eğer çekilmeyip kronik bir iltihap oluştururlarsa da hem alttan gelen kalıcı dişin kalsifikasyonu hem de çocuğun genel sağlığı etkilenecektir. Ayrıca süt dişlerinin alttan gelen kalıcı dişlere rehberliği söz konusudur. Çocukların dişleri neden çürüyor? Süt dişleri daimi dişlere oranla daha çok organik madde içerirler, bu nedenle çürüğe daha yatkınlardır, daha kolay ve hızlı çürürler. Çocuklar, çürüğün erken döneminde görülebilen soğuk sıcak hassasiyeti ve hafif ağrı gibi sinyalleri zamanında yorumlayamazlar. Olayı ancak dayanılamayacak kadar ağrı olduğunda fark ederler ki bu durumda çok geç kalınmış olabilir. Çocuklar ağız bakımına yetişkinler kadar dikkat edemezler. Çocuğun el becerisi, merakı ve ebeveynlerinin tutumu diş fırçalama alışkanlığını belirler. Beslenme düzensizliğinden dolayı dişler çürümeye yatkın hale gelir. Çocuklarda çürük oluşumu tamamen engellenebilir mi? Çürüğü tamamen engelleyebilecek bir aşı ya da ilaç henüz geliştirilemedi ancak çürük sayısını azaltmaya yönelik malzemeler günümüzde kullanılmaktadır. Fissur örtücüler olarak adlandırılan tedavi yöntemi hastalara uygulanmaktadır. Fissür Örtücü (Fissür sealant) nedir? Azı dişlerinin çiğneme yüzeyinde “Fissür” denilen küçük çukurcuklar vardır. Fissür örtücüler, arka dişler üzerindeki bu oluklara uygulanır. Beyaz ve şeffaf renkte olup sıvı şeklinde plastik esaslı maddelerdir. Diş minesine yapışarak çürük oluşumunu engeller ve akışkan bir kıvamı olduğu için diş oluklarına tamamen tutunur. Bu şekilde işlem diş yüzeyinde herhangi bir aşınma yapılmadan uygulanır. Kaç yaş grubundaki çocuklarda bu işlem uygulanabilir? Fissür Örtücü tedavi yöntemi 6 yaşından itibaren kalıcı azı ve küçük azı dişlerinde kullanılabilir. Özellikle daimi dişleri yeni çıkmış çocuklarda uygulanabilir. Fissür Örtücü'lerin çocukların ağız sağlığı açısından önemi nedir? Çocuklar erişkinlere göre diş sağlığı konusunda daha korumasızdırlar. Dişlerinde yemek yeme sonrasında oluşan artıklar çürük oluşumunda büyük etkendir. Dolayısıyla çocuklarda ve gençlerde çürük oluşumu daha sık görülür. Diş üzerinde herhangi bir aşındırma işlemi yapılmadığından ağrısız bir işlemdir ve çocuklarda bu tedavi yöntemi ile çürük oluşumu daha rahat yavaşlatılabilir. Daha sonraki kalıcı dişlerin sağlıklı oluşması içinde önemli bir tedavi yöntemidir. Fissür Örtücü çürüğü nasıl önler? Çocuklar dişlerin üzerindeki girinti ve çıkıntıları rahatlıkla temizleyemez. Yiyecek artıkları ve bakteriler de bu girintilere yerleşip dişlerin çürümesine sebep verir. Fissür örtücüler sıvı ve akışkan bir kıvamda oldukları için azı dişlerinin çiğneme yüzeyinde bulunan Fissür denilen küçük çukurların en derin noktasına kadar ulaşabilirler ve bu bölgeleri tıkayarak yiyecek artıkları ve bakterilerin yapışmasını engellemiş olurlar. Fissür Örtücü zamanla aşınır mı? Korumak için neler yapılabilir? Fissür Örtücü zaman içerisinde aşınabilir. Fakat yapılan araştırmalar uzun süreli diş yüzeyinde kalabildiğini ispatlamıştır. Sert gıdaların sıkça tüketilmesi (ceviz, fındık vb gibi ürünlerin dişle kırılması) diş gıcırdatması, sert malzemenden yapılmış oyuncak vb. objelerin çocuklar tarafından ağza alınarak dişler ile sıkılması ya da ısırılması Fissür Örtücü'lerin daha çabuk kırılmasına ve dişler üzerinden düşmesine sebep olur. Fissür Örtücü uygulama aşamasında diş minesine ne kadar kuvvetli bağlanırsa diş üzerindeki ömrü de o kadar uzun olur. Sealantlar uygulanırken çocuğun tedaviye olan uyumu da önemli bir faktördür. Fissür Örtücü'ler düştükten sonra bile uygulama yapılan dişler çürümeye karşı diğer dişlerden daha dirençlidirler. Eğer düştükten sonra 6 ay içerisinde tekrar uygulanırsa çürüğe karşı koruma da devam eder. Fissür Örtücü'lerin diş sağlığı açısından çok büyük önem taşır. Fakat Bb uygulama yapıldıktan sonra da dişler düzenli fırçalanmalı ve rutin olarak çocuklar diş hekimi kontrollerine götürülmelidir.ocukların doğduklarında ilk öğrendikleri şey emmektir. Aslında bunu içgüdüsel olarak yaparlar. Her canlı hayatta kalmak için kendisini koruma, yemek yeme içgüdüsü ile doğar. İnsanoğlu, canlılar arasında en savunmasız dünyaya gelen varlıktır. En iyi bildiği şey ise beslenme yani emme… İlk önce annesinin memesinden emmeye, büyüdükçe besinler ile tanışmaya ve gerektiği durumda biberondan emmeye devam eder. Peki burada yanlış nerede? Her şeyi genlere bağlamak doğru mu? Hepimizin çocukluğu ve bizim çocuklarımızın gelişimi genelde böyle oldu. O zaman neden bazı çocukların ağzında çok erken yaşta çürük oluşuyor? Her şeyi genlere bağlamak doğru mu? Düşündükçe kafamıza deli soruların gelmemesi mümkün değil. Aslında her zaman olduğu gibi cevap çok basit. Çünkü biz insanoğlu olarak bu süreçte de doğalı bozuyoruz. Anneannelerimizin, ninelerimizin, annelerimizin bildiği bazı doğrular tekrar devreye giriyor, bazı doğru bildikleri yanlışlar ise karşımıza problem olarak ortaya çıkıyor. Bebek doğar doğmaz ağız bakımı yapılmaya başlanmalı Kızım İpek ilk doğduğunda, annem her gün dilini damağını pamukçuk olmasın diye gazlı bez ile silmemi söylemişti. Tabii ben bunun gerçek sebebini bildiğim için annemin dediğini yaparak hem onu mutlu edip hem de bilimsel bir gerçeği göz ardı etmemiş oldum. Gazlı bezin yerine ağız temizliği yapmak için eczanelerde ve bebek ürünü satan mağazalarda satılan özel üretilmiş bezlerden kullandık. Eskiden diş hekimlerinin bilgisi, çocukların dişleri sürdükten sonra ağız içinde çürük yapıcı bakterilerin kolonize (çoğalmaya) olmaya başladığı şeklindeydi. Yapılan yeni çalışmalar çürük yapıcı bakterilerin henüz diş çıkmadan önce de ağız içinde kolonize olmaya başladığı yönünde. Yani çocuğunuzun ağzında diş olmasa da bakteriler kendini hazırlamaya başlıyor. Ne kadar iyi ve temiz tutar isek, ağız içinde çürük yapıcı bakteri sayısı düşüyor. O yüzden çocuklar doğar doğmaz ağız temizliğine başlanmasını öneriyorum. Yani ilk dişlerin çıkmaya başlaması bile artık geç sayılıyor. Dişlerin ilk sürmeye başlaması ile parmak fırçalar; azı dişlerin sürmesi (yaklaşık 1 yaş) ile çocuk diş fırçalarının kullanılması önemli. Peki biberonun devreye girmesi ile neler mi oluyor? Bunu da çok duymuşsunuzdur "çocuk aç o yüzden uyumuyor, gece mama ver veya süt ver" şeklinde sözler... Uzmanlar gece beslenmesinin 6. ayda kesilmesi gerektiğini söylüyor. Reflü açısından da değerlendirildiğinde reflüye yatkınlık sağladığı belirlenmiş. Ağız diş sağlığı açısından bakıldığında; çocuk son beslenmesini yaptıktan sonra dişleri fırçalanmalı ve uyutulmalı, uyku esnasında ise beslenme yapılmamalıdır. Gece tükürük akışı azaldığı için gece verilen besin dişlerin yüzeyinde kalacak ve bakteriler için elverişli ortam sağlayacaktır. Hele anne memesinde uyuyan bir çocuk ise dişleri kısa süre içinde çürüyecek ve derin çürüklerin oluşması uzun sürmeyecektir. Bunun dışında beslenmede yapılan hatalar da çürük oluşum riskini artırıyor. Sütün içerisine bal, pekmez, kakaolu toz karışımların karıştırılması çürük oluşum riskini yükseltmekte, biberon kullanımı ile bu besinlerin dişlerin yüzeyinde kalması kolaylaşmakta, özellikle akşam yatmadan önce veya gece beslenmesi, ağızda tükürük akışının azalması ile dişler kolayca çürüyebilmektedir. Bu çürüklere erken çocukluk çağı çürüğü halk arasındaki adı ile biberon çürükleri diyoruz. Her çürük diş gibi bu dişlerin de tedavisi yapıyoruz. Unutmayın; Çürüğü biberon yapmaz, biberonun içindeki süt yapar Çocuğunuzun dişleri sürmeden ağzını temizlemeye başlayın İlk diş fırçalamaya dişler ağızda görülmesi ile birlikte başlanmalıdır Çocuğun yaşı küçük olsa da çürük dişlerin tedavi yapılması gerekmektedir